Pamuk Şekeri 1-2
Milli Eğitim Bakanlığı bu yıl ilk defa okul öncesi eğitim öğrencilerine de ücretsiz ders kitabı verecek. Geç kalınmış bu uygulama okul öncesi eğitimde güzel bir gelişmedir.
Ancak Meb’in okul öncesi eğitim öğrencilerine vereceği Pamuk Şekerim 1 ve 2 kitaplarını sizler için inceledik. İnceleme sonucunda bir takım olumsuz düşüncelerimiz oluştu. Bu incelemeyi sizlerle paylaşalım istedik.
İncelemeleri şu şekilde sıralayabiliriz;
1- Bu kitaplar, ön sözde de belirtildiği üzere, okul öncesi eğitime devam eden tüm yaş gruplarına yöneliktir. 36 ay+ / 48 ay+ yaş gruplarının gelişim özellikleri farklı olduğu için aynı kitabı kullanmanın uygun olmayacağı aşikârdır. Yönergelerin altında “3 yaşındaki çocuklar için bu sayfa uygulanmadan geçilmelidir“ ifadesi yeni kitap kullanan çocukların ileride yapamadıklarını atlama alışkanlığı edinmesine neden olacaktır.
Yaş grubu farklı çocuklar için bazı sayfaların atlanmasının istenmesi uygun olmamış. Bu durum, çocukların psikolojilerini farklı yönde etkileyebilir, çocukta başarısızlık duygusu gelişebilir. Öz güveni zedelenebilir.
2- Yönergeler yaş grubuna göre karmaşık hazırlanmış, anlaşılır ve net değil. Aynı zamanda kafa karıştırıcı, gereksiz sözcükler mevcut. Sözcüklerin kullanımında yer yer hatalar var. 36 ay + ile 48 ay + çocukların aynı yönergeyi aynı şekilde anlaması / algılaması da ayrı bir sorun…
3- Okul öncesi çocuklar için dilin doğru kullanılması çok önemli olmasına rağmen yönergelerde genel olarak özne-yüklem uyumsuzlukları, devrik cümleler mevcut. Ayrıca yönergelerin ifadelerinde hatalar mevcut.
Örnek:
1.kitapta; 10. sayfa “Çevrende kırmızı renkli neler görüyoruz?”
1. kitapta; 13. sayfa “Çevrende sarı renkli neler görüyoruz?” Söyleyelim?”
2. kitapta; 48. sayfa “Sayfada neler gördüğünü arkadaşlarımıza anlatalım.”
2. kitapta; 45. sayfa “Sayfada ne gördüğünü arkadaşlarımıza anlatalım.”
Ayrıca 1. kitapta 25, 26, 31, 45. sayfalarda olduğu gibi birçok sayfada da benzer durum söz konusu.
4- Kitaplardaki yönergelerde noktalama işaretleri hatalı kullanılmış. Yazım kurallarına uyulmamış.
Örnek:
1. kitapta; 13. sayfa “Çevrende sarı renkli neler görüyoruz?” Söyleyelim?”
1. kitapta; 16. sayfa “Yukarıdaki varlık isimlerini söyleyelim.” cümlesi “Yukarıdaki varlıkların ismini söyleyelim.” olmalıydı.
Ayrıca kitaplarda yer verilen (örneğin 1. kitap 16 ve 21. sayfalardaki) “çarpı (x) işareti” ifadesinin kullanım biçimi hatalıdır. Ayrıca 1. kitap 22. sayfada (.) kullanımı hatalı.
4- Kitaplarda basitten karmaşığa, kolaydan zora, yakından uzağa ilkesine uyulmamıştır. Örneğin; 1. kitap 15. sayfada yer verilen “ileri-geri” kavramı zor bir kavramdır. Daha geç alınmalıdır. Ayrıca aynı etkinliğin 4. yönergesini kimin nasıl söyleyeceği belli değil.
5- Kitaplar 56 sayfa gözüküyor olsa da her kitabın başında ve sonunda 15’er etkinliksiz / boş sayfaya yer verilmiştir. Yani gerçekte kitaplarda 40 çalışma sayfası bulunmaktadır. Bu da farklı yaş gruplarındaki okul öncesi eğitimi için bu kitapların ne kadar yeterli olabileceğini düşündürmektedir…
6- Resimleme okul öncesi çocuklarına uygun değildir. Karakterlerde anatomik bozukluklar var. Kullanılan nesneler gerçeğe uygun değil, bazı nesnelerin ne olduğu anlaşılmıyor… Resimleme koyu renklerde, iç karartıcı ve karmaşık bir şekilde çizilmiş; kompozisyonlarda gereksiz ayrıntılar var.
7- Genel olarak, kavramlar öğretilmeden direkt alıştırmalara yer verilmiş. Örneğin; renkler (sarı renk) tanıtılmadan renklerin seçtirilmesi (sayfa 10) ve matematik sembolleri yani (+) ve (-) işaretleri tanıtılmadan işlem yapılmış.
Bu durumun okul öncesi eğitimi için bilimsel hata olduğunu düşünüyoruz. En azından küçük yaş grupları da düşünülerek önce kavramlar tanıtılabilseydi…
8- 1. kitapta 16. sayfada “aynı varlıkları çizgi ile birleştirme” etkinliğinde varlıklar aynı değil, benzerdir. (Örneğin verilen nesnelerde uzun-kısa, büyük-küçük vb. farklılıklar mevcut. Nesneler birbirine benzemekte ancak ayın değil.) Kavram yanılgıları mevcut.
9- Kavramlar tekdüze bir şekilde ve yetersiz verilmiş. Aynı şekilde yönergeler de de anlatım sorunları var. Örneğin 1. kitap 10. sayfadaki ilk yönerge. “*Sayfada kırmızı renkli neler görüyoruz? İşaretleyelim (x).” şeklinde verilen yönergede neyi, nerede, nasıl işaretleyeceği belli değil. Ayrıca (x) işareti hiçbir şey ifade etmiyor. Aynı durum 1. kitap 13, 27. sayfalarda vb. var.
10. Büyük- küçük, kalın- ince, uzun- kısa kavramları kolay ayırt edilecek şekilde resimlenmemiş.
11. Renklerin bazıları, öncelikle kırmızı, turuncu renkleri kolay ayırt edilemiyor.
12- Boyama çalışması yapılması istenen alanlar / nesneler çok küçük bırakılmış. Ya da boyama etkinlikleri için hiç boş alan bırakılmamış (Örneğin 1. kitap sayfa 11, 27, 33 vb.).
13. İkinci kitabın 18 ve 47. sayfalarında, yön ve konum bilgileri için resimlemeler anlaşılır değil.
14. Yine ikinci kitabın 35. sayfasında, ters-düz kavramları anlaşılır şekilde resimlenmemiş.
15. Kavramlar incelenirken gerçek fotoğraflara da yer verilebilirdi.
16- 1. kitap 35. sayfa iki resim arasındaki fark soruluyor. Fark hangisinde bulunması gerekiyor belli değil, çünkü iki resimde de farklılıklar var. Sadece bir resimde işaretlenme yapılabilmeli.
17- Çizgi çalışmaları yok denecek kadar az. İlköğretime hazırlanan bir çocuk için yetersizdir.
18- Programda rakamların kesinlikle yazdırılmaması önerilmesine rağmen rakamları yazma etkinliklerine yer verilmiş. Örneğin; 1. kitapta 40, 41. sayfalar; 2. kitapta sayfa 23, 27, 45.
19- 2. kitap 47. sayfada araba resmi verilmiş sol tarafına çocuk çizilmesi istenmiş. Ancak arabanın önü ve arkasına çizim yapılabilmektedir. Sol tarafı görülmemektedir.
20- 2. kitap 45. sayfa aynı nesneler çıkarılır. Farklı cinsiyetteki çocuklar çıkartılamaz. En azından aynı cinsiyetteki insanlar olmalıydı.
21. Öncelikle ön kapak resimlemesi canlı renklerde, neşeli ve her kitap için farklı düzenlenebilirdi.
22. Belirli gün ve haftalarla eşzamanlı çalışmalar verilebilirdi.
23. Kitaplarda 40’ar etkinlik sayfası mevcut. Bu kadar etkinlikle okul öncesi eğitim programının istemiş olduğu standart eğitimi sağlamak bile mümkün değil.
SON SÖZ
MEB Temel Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından okul öncesi öğrencileri için hazırlanan Pamuk Şekeri 1-2 adlı eserler, sadece bazı kavramlarla ilgili 1-2 temsili örnek içermektedir. Kitaplarda kazanımlarla ilgili etkinlik örneklerine yer verilmemiştir. Eserlerde, yukarıda sıraladığımız örneklerde olduğu gibi çok sayıda hata/yanlış/sorun mevcuttur maalesef… Ayrıca kitaplarda yer alan, kavramlara yönelik bu kadar sınırlı etkinlikle okul öncesi eğitim programının istemiş olduğu standart eğitimi sağlamak bile mümkün değil.
Öğretmenin ihtiyacı olan sınıf içi materyallerini, öğretmenin eğitim de kullanacağı materyalleri / planlar gibi ihtiyaçları ise hiç karşılamıyor…
Yine de şunu söyleyebiliriz: Bu kavram kitapları, bu kadar yetersizliğine ve hatalı/sorunlu olmasına rağmen gelir düzeyi düşük bölgelerdeki okullarda ancak öğretmenin doğru yönlendirmesi ile sınırlı şekilde kullanılabilir. Öğretmenin daha çok kaynak kullanması için bir vesile olabilir…
